U każdego pacjenta z COVID-19 może szybko nastąpić progresja choroby i ryzyko wystąpienia poważnych powikłań, jednak choroby współistniejące, takie jak choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca, otyłość lub nowotwór, to niezależne czynniki ryzyka progresji do ciężkiego przebiegu COVID-19. Leczenie takich pacjentów jest już możliwe i jest zalecane w wytycznych dotyczących leczenia. Obecnie medycyna dysponuje zarówno skutecznymi szczepionkami, które zmniejszają ryzyko zgonu i ciężkiego przebiegu choroby, miarodajnymi testami diagnostycznymi, jak i lekami, których skuteczność i bezpieczeństwo zostały potwierdzone nie tylko licznymi badaniami, ale także wiemy jako lekarze z oddziałów zakaźnych, jak się sprawdziły w codziennym stosowaniu.
Do grupy wysokiego ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19 zalicza się ,:
- wiek 60+,
- nadciśnienie,
- cukrzycę,
- choroby serca,
- przewlekłą chorobę płuc, przewlekłą obturacyjną chorobę płuc,
- przewlekłą chorobę układu oddechowego,
- zaburzenia odporności,
- choroby neurologiczne,
- choroba naczyń mózgowych, demencję, zaburzenia psychiczne,
- przewlekłą chorobę nerek,
- immunosupresję,
- nowotwory,
- otyłość (BMI >35),
- brak szczepienia przeciwko COVID-19.
W tej chwili mamy opcje terapeutyczne możliwe do zastosowania w leczeniu pacjentów z wysokim ryzykiem progresji do ciężkiego przebiegu COVID-19. Zarówno dostępność skutecznych szczepionek, jak i leczenia ambulatoryjnego ma istotny wpływ na możliwość ograniczenia transmisji wirusa, a tym samym zmniejszenie ryzyka ciężkiego przebiegu choroby, a nawet śmierci u pacjentów z grup ryzyka.
Wczesne wykrywanie i leczenie COVID-19 jest ważne, aby zapobiec poważnym powikłaniom
Już w ciągu 1 tygodnia od wystąpienia objawów może nastąpić progresja do ciężkiego przebiegu COVID-19,. Objawy mogą się nasilić w ciągu kilku godzin od przyjęcia do szpitala. Identyfikacja pacjentów na wczesnym etapie ma zasadnicze znaczenie dla podejmowania decyzji dotyczących obserwacji, hospitalizacji i leczenia. Aby leczenie było skuteczne, należy je rozpocząć w ciągu kilku dni od wystąpienia pierwszych objawów. Ryzyko ciężkiego przebiegu choroby i hospitalizacji wzrasta wraz z wiekiem, a niektóre schorzenia mogą je dodatkowo zwiększać.
Obciążenia związane z zachorowaniem na COVID-19. Wiek jest jednym z najsilniejszych czynników ryzyka ciężkiego przebiegu choroby. Około 50% przypadków hospitalizacji z powodu COVID-19 dotyczy osób w wieku powyżej 65 lat. Jednocześnie zaobserwowano dziesięciokrotnie wyższą umieralność wśród osób pomiędzy 40. a 49. r.ż. w porównaniu z osobami pomiędzy 18. a 29. r.ż. Z kolei dwudziestopięciokrotnie wzrasta umieralność osób również pomiędzy 50. r.ż. a 64. r.ż. w porównaniu z osobami pomiędzy 18. a 29. r.ż.
Schorzenia dodatkowo zwiększające ryzyko hospitalizacji związanych z COVID-19 to między innymi choroby układu sercowo-naczyniowego, przewlekła choroba układu oddechowego, otyłość, nadciśnienie, upośledzenie odporności, przewlekła choroba nerek, nowotwór złośliwy, schorzenia neurologiczne, cukrzyca a także palenie papierosów oraz ciąża.
Wobec powyższego szczepienia przeciw COVID-19 powinny być stosowane powszechnie ze szczególnym uwzględnieniem osób z grup ryzyka. Struktura wiekowa pacjentów hospitalizowanych z powodu COVID-19 związanych z dominacją różnych wariantów SARS-CoV-2 stanowi potwierdzenie, że do szczególnej grupy ryzyka należą osoby pomiędzy 41. r.ż. a 60. r.ż. oraz powyżej 60 r.ż.
Dlaczego niektóre osoby chorują bardziej ‒ grupy ryzyka w COVID-19
-
- Prawie 50% umieralności z powodu COVID-19 odnotowano wśród osób z zaburzeniami metabolicznymi i naczyniowymi.
- Choroby współistniejące, takie jak choroby układu sercowo-naczyniowego, cukrzyca, otyłość lub nowotwór to niezależne czynniki ryzyka progresji do ciężkiego przebiegu COVID-19.
- Wiek jest niezależnym czynnikiem ryzyka, podobnie jak choroby współistniejące występujące często u osób starszych, takie jak otyłość, cukrzyca i nadciśnienie tętnicze
- Słaba kontrola glikemii jest czynnikiem ryzyka umieralności w przypadku COVID-19.
- Wzrost BMI wiąże się ze wzrostem ryzyka ciężkiego przebiegu COVID-19.
- U osób chorych na cukrzycę typu 2 często występują choroby współistniejące, np. choroby układu sercowo-naczyniowego i otyłość, które się wiążą z ryzykiem poważnych powikłań COVID-19.
- Osoby chore na nowotwory hematologiczne uznaje się za szczególnie wrażliwe z powodu istotnych deficytów immunologicznych oraz częstych zakażeń spowodowanych charakterem schorzenia i otrzymywaną intensywną terapią.
- Większość pacjentów z nowotworami hematologicznymi przyjmuje leki przeciwnowotworowe, które hamują czynność szpiku kostnego, lub występują u nich nowotwory układu odpornościowego, z związku z czym są oni poddawani immunosupresji przez dłuższy czas niż pacjenci z guzami litymi.
- Powszechnie stosowane metody terapeutyczne to chemioterapia i autologiczny przeszczep komórek macierzystych.